یاسمین سپاهی سرجو؛ سید محسن موسوی نیک؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی
چکیده
درختچه دیهدار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچهای چند ساله شاداب با ساقههای منشعب و شاخههای گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح میباشد. در این تحقیق گیاه دیهدار در رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، ...
بیشتر
درختچه دیهدار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچهای چند ساله شاداب با ساقههای منشعب و شاخههای گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح میباشد. در این تحقیق گیاه دیهدار در رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، خاکی و فیتوشیمیایی بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آشیانهای و آزمون حداقل اختلافات معنیدار دانکن در سطح 5% بهصورت کاملاً تصادفی با سه تکرار و شامل شهرستانهای: 1- نیکشهر بخش هیچان (روستاهای کلات، حصارک و هشتیک)، 2- شهرستان راسک (روستاهای فیروزآباد، جنگل و پارود) و 3- شهرستان سرباز (روستاهای حیط، کیشکور و پیردان) با استفاده از پیمایش صحرایی اجرا گردید. نتایج نشان داد بین تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری بین شهرستانها و مناطق وجود دارد. در این پژوهش صفات مورفولوژی در شهرستان نیکشهر بیشترین میزان را داشتند و کمترین ارتفاع و تعداد شاخه مربوط به شهرستان سرباز بود که نشان میدهد با افزایش ارتفاع از سطح دریا رشد رویشی این درختچه کم میشود. خاک مورد بررسی مناطق شهرستان نیکشهر از نظر عناصر شاخص مانند فسفر و پتاسیم نسبت به سایر مناطق وضعیت مطلوبتری نشان داد. بیشترین میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید در فصل بهار، پرولین و فلاونوئید در فصل تابستان و آنتوسیانین در شهرهای مختلف بهصورت متغیر مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیل a، b در شهرستان سرباز و کاروتنوئید و آنتوسیانین در شهرستان راسک اندازهگیری شد. ترکیبهای شیرابه نشان داد که بیشترین مقدار و تعداد مواد مؤثره در فصل تابستان در این گیاه وجود دارد.
سید جلال الدین جزایری؛ محسن موسوی نیک؛ احمد قنبری؛ بابک بحرینی نژاد
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.408.95.3.1576.41 بهمنظور تعیین اثر کود شیمیایی و تراکم بوته بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی صنعتی گوار (Cyamopsis tetragonaloba L.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 94-93 و 95-94 انجام گردید. کود شیمیایی بهعنوان عامل اول در دو سطح (60، 70، 70) و (90، 100، 100) کیلوگرم در هکتار ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.408.95.3.1576.41 بهمنظور تعیین اثر کود شیمیایی و تراکم بوته بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی صنعتی گوار (Cyamopsis tetragonaloba L.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 94-93 و 95-94 انجام گردید. کود شیمیایی بهعنوان عامل اول در دو سطح (60، 70، 70) و (90، 100، 100) کیلوگرم در هکتار بهترتیب نیتروژن، فسفر و پتاس و عامل دوم سه تراکم 60، 75 و 90 بوته در مترمربع در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در آزمایش سال اول سطوح کودی بر هیچیک از صفات بجز عامل تورم معنیدار نشد. تراکم بر تعداد نیام در سطح 1% معنیدار گردید و بر دیگر صفات معنیدار نشد. اثر متقابل کود و تراکم بر میزان موسیلاژ معنیدار گردید. در آزمایش سال دوم کود بر زیست توده و موسیلاژ معنیدار شد و بر بقیه صفات معنیدار نشد. سطوح تراکم نیز بر زیست توده و تعداد نیام معنیدار شد و اثر متقابل کود و تراکم بر میزان موسیلاژ معنیدار و بر بقیه صفات غیرمعنیدار شد. مقایسه میانگینها حکایت از افزایش زیست توده و دانه در سال دوم در هر دو عامل داشت. با کاهش تراکم، تعداد شاخه و بهتبع آن تعداد نیام در بوته افزایش یافت که موجب افزایش عملکرد نیز شد. مقادیر پروتئین خام دانه در سال دوم افزایش نشان داد. میزان موسیلاژ دانه در سال دوم کاهش نشان داد. در این آزمایش میزان تورم دانه با میزان موسیلاژ همبستگی مثبت نداشت. با توجه به نتایج بدستآمده در این مطالعه و همچنین لگوم بودن گوار و امکان تأمین بخشی از نیاز تغذیهای توسط خود گیاه، در صورتی که هدف تولید موسیلاژ باشد سطح کودی اول (60، 70، 70) و تراکم 60 بوته در مترمربع در شرایط مشابه با این تحقیق توصیه میگردد.
جمیله باردل؛ احمد قنبری؛ مصطفی خواجه
چکیده
باتوجه به لزوم استفاده از ترکیبهای کاهشدهنده اثرات زیانآور تنش شوری در مناطق با آب و خاک شور و تأمین نیاز غذایی گیاهان از طریق کود، آزمایشی در سال 1391 بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. دو سطح کیفیت آب آبیاری (59/0 و 180/4 دسیزیمنس ...
بیشتر
باتوجه به لزوم استفاده از ترکیبهای کاهشدهنده اثرات زیانآور تنش شوری در مناطق با آب و خاک شور و تأمین نیاز غذایی گیاهان از طریق کود، آزمایشی در سال 1391 بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. دو سطح کیفیت آب آبیاری (59/0 و 180/4 دسیزیمنس بر متر شوری) در کرت اصلی و چهار سطح کود (شاهد، کاربرد جداگانه کود شیمیایی به نسبت 80:40:30 کیلوگرم در هکتار بهترتیب از منبع اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم، 40 تن در هکتار کود دامی و تلفیق کودها به میزان نصف مقادیر یادشده) در کرت فرعی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری دادهها نشان داد که طی اعمال تنش و کاربرد آب شور با هدایت الکتریکی 180/4 دسیزیمنس بر متر بر میزان فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان CAT و APX افزوده و از فعالیت آنزیم دیگر کاسته شد. همچنین پوترسین (Put)، اسپرمین (Spm) و اسپرمیدین (Spd)، محتوای پرولین و کربوهیدرات، رنگدانههای فتوسنتزی و یون سدیم در برگ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) افزایش یافت. کاربرد جداگانه تیمار کودهای شیمیایی کامل و دامی بهاستثنای محتوای اسپرمین، پرولین، سدیم و پتاسیم در سایر صفات فیزیولوژیکی اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشته بلکه تیمار کاربرد توأمان کودهای شیمیایی کامل و دامی در کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان CAT و GPX و افزایش محتوای اسپرمیدین، پرولین، رنگدانههای فتوسنتزی و پتاسیم کاراتر عمل کرد؛ بهطوری که محتوای پتاسیم در تیمار کود شیمیایی کامل و دامی (581 قسمت در میلیون) در مقایسه با تیمار کاربرد جداگانه کودهای شیمیایی و دامی بهترتیب معادل 61/17% و 53/18% افزایش نشان داد. براساس نتایج این پژوهش، در راستای کاهش مصرف یکجانبه کودهای شیمیایی و نیز تکمیل عناصر مورد نیاز گیاه در شرایط تنش شوری مصرف کود شیمیایی کامل در تلفیق با کودهای آلی نظیر کود دامی در منطقه توصیه میشود.
الیاس آرزمجو؛ مصطفی حیدری؛ احمد قنبری
چکیده
به منظور بررسی اثرهای تنش خشکی و سه نوع کود (شیمیایی، دامی و کمپوست) بر عملکرد گل، درصد اسانس، پارامترهای فیزیولوژیک (کلروفیل a و b، میزان پرولین و کربوهیدرات) و نیز مقدار جذب عناصر سدیم و پتاسیم در گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرهای تنش خشکی و سه نوع کود (شیمیایی، دامی و کمپوست) بر عملکرد گل، درصد اسانس، پارامترهای فیزیولوژیک (کلروفیل a و b، میزان پرولین و کربوهیدرات) و نیز مقدار جذب عناصر سدیم و پتاسیم در گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. در این آزمایش، تیمارهای خشکی شامل: شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه بهعنوان عامل اصلی و سه نوع کود مختلف شامل: شاهد (بدون مصرف هیچ نوع کود)، کود شیمیایی (90 کیلوگرم در هکتار اوره، 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم و 50 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل)، کود دامی (25 تن در هکتار) و کمپوست زباله شهری (25 تن در هکتار) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش خشکی در حد50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، عملکرد گل بابونه را نسبت به تیمار شاهد به میزان 1/18 درصد کاهش داد. همچنین خشکی سبب افزایش درصد اسانس شد و بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمار خشکی 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه بود. با بالا رفتن سطح تنش تا 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه از مقدار کلروفیل a و b و عنصر پتاسیم کاسته و بر میزان کربوهیدرات، پرولین و سدیم افزوده شد. بنابراین در این آزمایش هر چند بیشترین میزان عملکرد گل، درصد اسانس، کلروفیل a و b و عنصر پتاسیم در شرایط نبود تنش خشکی و با استفاده از کود شیمیایی بدست آمد، اما در سطح بالای خشکی (50 درصد رطوبت زراعی مزرعه) استفاده از کود دامی به میزان بیشتری نسبت به دو نوع کود دیگر بر عملکرد گل، پارامترهای فیزیولوژیک و جذب پتاسیم افزود.
آصفه لطفی؛ عباسعلی وهابی سدهی؛ احمد قنبری؛ مصطفی حیدری
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 506-518
چکیده
بهمنظور بررسی واکنش عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به کمآبیاری و کود دامی آزمایشی در سال زراعی 86-85 در پژوهشکده تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل به اجرا در آمد. آزمایش بهصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری (فاکتور اصلی) در چهار مرحله رشدی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی واکنش عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به کمآبیاری و کود دامی آزمایشی در سال زراعی 86-85 در پژوهشکده تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل به اجرا در آمد. آزمایش بهصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری (فاکتور اصلی) در چهار مرحله رشدی گیاه (a1: آبیاری در سه مرحله سبز شدن، به ساقه رفتن و گلدهی؛ a2: آبیاری در دو مرحله به ساقه رفتن و گلدهی؛ a3: آبیاری در مرحله سبز شدن و گلدهی؛ a4: آبیاری فقط در مرحله گلدهی) در کرتهای اصلی و تیمارهای فرعی شامل سه سطح کود گاوی کاملاً پوسیده (در مقادیر عدم مصرف کود دامی، 20 و 40 تن کود دامی در هکتار) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. صفات اندازهگیری شده شامل عملکرد و هفت صفت در ارتباط با آن بود. دو شاخص کیفی فاکتور تورم و درصد موسیلاژ نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای آبیاری بر روی عملکرد و سایر صفات بجز وزن هزار دانه و بیوماس دارای تأثیر معنیداری بوده است. بیشترین عملکرد بذر هنگامی بدست آمد که آبیاری در سه مرحله رشدی انجام شد (228 کیلوگرم در هکتار). کود دامی نیز بر روی کلیه صفات بجز ارتفاع گیاه و وزن هزار دانه دارای تأثیر معنیداری بود. اثر متقابل این دو فاکتور در کلیه صفات بیتأثیر بود. همچنین این دو فاکتور بر صفات کیفی مورد بررسی نیز دارای تأثیر معنیدار نبودند. بنابراین بنظر میرسد در شرایط آب و هوایی سیستان وجود حداقل 3 بار آبیاری پس از کاشت و 40 تن کود دامی برای اسفرزه ضروری باشد.